بررسی تأثیر آلودگی هیدروکربن های نفتی (گازوئیل) بر تکوین اندامهای رویشی گونه فستوکا (festuca arundinacea )

آلودگی خاک به هیدروکربن های نفتی(tphs) یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی در برخی از نقاط کشور به ویژه در اطراف پالایشگاه های نفت است. گیاه پالایی یک روش موثر و مقرون به صرفه از لحاظ اقتصادی برای پالایش این دسته از آلاینده های محیط زیست می باشد. در این روش، انتخاب نوع گیاه از اهمیت خاصی برخوردار است. گیاه فستوکا به دلیل داشتن سیستم ریشه ای افشان در پیشبرد گیاه پالایی خاک آلوده به tphs موثر است. جنس فستوکا، گیاه علفی پایا با ریشه های عمیق با بیش از 450 گونه گیاهی، متعلق به تیره poacea می باشد. این جنس، سازگاری خوبی به شرایط مختلف محیطی دارد. در این تحقیق ، تأثیر آلودگی کل هیدروکربن های نفتی (گازوئیل) بر آناتومی اندام های رویشی گیاه فستوکا به وسیله میکروسکوپ نوری و الکترونی و همچنین میزان جذب این آلاینده توسط این گیاه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا بذر گیاه در گلدان های حاوی خاک آلوده به گازو ئیل در غلظت های 1000، 2000 و 4000 میلی گرم بر کیلوگرم خاک در شرایط گلخانه ای کاشته شد و گیاهان پس از طی مدت 30 و 60 روز برداشت شدند. نتایج حاصل از مقایسه مقادیر tphs جذب شده در ریشه گیاهان 30 و 60 روزه و اندام هوایی گیاهان 30 روزه نشان داد که بیشترین میزان جذب tphs متعلق به ریشه گیاه 30 روزه تحت تیمار آلودگی خاک با غلظت ppm 4000 می باشد. نتایج حاصل از مطالعات سطح برگ با میکروسکوپ sem افزایش طول سلول محافظ روزنه را در سطح فوقانی برگ نشان داد. همچنین تغییر شکل موم های سطح برگ از حالت کریستالی به بی شکل در گیاهان تحت تنش مشاهده شد. نتایج حاصل از مطالعات آناتومیک برش عرضی برگ در گیاهان 30 روزه نشان دهنده افزایش ضخامت کوتیکول، اندازه سلول های اپیدرم ، ضخامت پهنک ، قطر دسته آوند مرکزی، ضخامت آوند چوبی و آوند آبکش همراه با افزایش غلظت در گیاهان تحت تیمار بود. نتایج حاصل از مطالعات آناتومیک برش عرضی ریشه نیز در گیاهان 30 روز نشان دهنده افزایش پارانشیم پوست، آندودرم، قطر آوند آبکش، قطر دسته آوند مرکزی، قطر ریشه در ریشه گیاهان تحت تنش غلظت ppm 4000 بود. در مورد ریشه گیاهان 60 روزه از لحاظ اندازه متازایلم، آوند آبکش و قطر ریشه بین گیاهان شاهد وگیاهان تحت تیمارهای مختلف گازوئیل تفاوت معناداری وجود نداشت. به طور کلی می توان گفت که آلودگی گازوئیل در خاک تا غلظتppm 4000 برای این گیاه قابل تحمل است و گیاه f.arundinacea گیاهی مناسب جهت گیاه پالایی آلاینده های نفتی مثل گازوئیل است.